Bilim insanları tarafından yürütülen yeni bir araştırma, insan faaliyetleri kaynaklı küresel ısınmanın daha da kötüleşmesi halinde bazı deniz canlılarının önümüzdeki yüzyılda nasıl yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalabileceğini ortaya koyuyor.
Bristol Üniversitesi tarafından yürütülen ve kısa bir süre önce Nature dergisinde yayımlanan araştırmada, plankton adı verilen küçük okyanus organizmalarının Dünya en son önemli ölçüde ısındığı zamanlarda nasıl tepki verdiği, yüzyılımızın sonunda benzer koşullar altında gerçekleşmesi muhtemel olaylarla karşılaştırılarak incelendi.
Bulgular, planktonların mevcut sıcaklık artış hızına ayak uyduramadığını ve besin için bu organizmalara bağımlı olan balıklar da dahil olmak üzere okyanus yaşamının büyük bir bölümünü tehlikeye attığını ortaya koydu.
Bristol Üniversitesi’nde deniz ekolojisi alanında yaptığı doktora çalışmasının bir parçası olarak projeyi yürüten başyazar Dr. Rui Ying konuyla ilgili şunları söyledi: “Sonuçlar endişe verici çünkü 2°C’lik artışa dayanan daha temkinli iklim tahminlerinde bile, planktonun şu anda yaşadığımız ve devam edecek gibi görünen çok daha hızlı sıcaklık artışına yeterince hızlı uyum sağlayamayacağı açık. Okyanusların okyanusların can damarı olan planktonlar deniz besin ağını ayakta tutarlar ve karbon deposu işlevi görürler. Varlıkları tehlikeye girdiği takdirde tüm deniz ekosistemi bozulup deniz yaşamı ve insanların gıda kaynakları için yıkıcı ve geniş kapsamlı sonuçların eşlik ettiği, daha önce benzeri görülmemiş bir tehditin ortaya çıkması söz konusu olacaktır.”
Araştırmacılar ilgili çalışmada, planktonların yaklaşık 21.000 yıl önce son Buzul Çağı’nda nasıl davrandıklarının yanı sıra gelecekteki iklim projeksiyonları doğrultusunda nasıl hareket edebileceklerinin analiz edilmesine olanak tanıyan yeni bir model geliştirdiler. Çağlar boyunca var olmuş belirli bir plankton grubuna odaklanan model, benzeri görülmemiş bir içgörü ve doğruluk düzeyi sundu.
Dr. Ying bulgularla ilgili şunları söyledi: “Geçmiş, dünyanın gelecekte neye benzeyebileceğini anlamak için genellikle anahtar olarak kabul edilir. Jeolojik kayıtlar, planktonların daha önce hayatta kalmak için daha sıcak okyanuslardan uzaklaştığını göstermiştir. Ne var ki aynı ekoloji ve iklim modelini kullanarak yapılan projeksiyonlar, mevcut ve gelecekteki sıcaklık artışının bunun tekrar mümkün olabilmesi için çok büyük olduğunu ve değerli organizmaların potansiyel olarak yok olacağını gösterdi.”
Paris Anlaşması kapsamında 196 ülke küresel ortalama sıcaklık artışını sanayi öncesi seviyelerin 2°C üzerinde tutmayı ve 1,5°C üzerinde sınırlama çabalarını sürdürmeyi kabul etmişti. Ancak geçen ay yayımlanan bir Birleşmiş Milletler raporu, hükümetlerin karbon emisyonlarını azaltmak için daha fazla adım atmaması halinde Dünya’nın 3,1°C’ye varan bir ısınmayla karşı karşıya kalacağı uyarısında bulundu.
Nature’da yayımlanan makalenin ortak yazarı, birçok Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) raporuna öncülük etmiş bir deniz ekologu olan profesör Daniela Schmidt (Bristol Üniversitesi, Yer Bilimleri Enstitüsü) yürüttükleri çalışmanın önemine ilişkin şunları söyledi: “Bu çalışma, Dünya’nın şu anda karşı karşıya olduğu, son derece hızlı gerçekleşen iklim ve çevre değişikliklerinin yarattığı büyük riskleri vurgulamaktadır. Bu endişe verici eğilimlerin daha da kötüleşmesiyle birlikte, ekosistemlerimiz ve balıkçı toplulukları da dahil olmak üzere insanların geçim kaynakları için oldukça gerçek sonuçlar ortaya çıkacaktır. Dolayısıyla mesaj açıktır. Tüm uluslar küresel ısınmayı asgari düzeyde tutmak için çabalarını ve tedbirlerini kolektif ve bireysel olarak artırmalıdır.”
KAYNAKÇA
Rui Ying, Fanny M. Monteiro, Jamie D. Wilson, Malin Ödalen, Daniela N. Schmidt. “Past foraminiferal acclimatization capacity is limited during future warming.” Nature, 2024; DOI: 10.1038/s41586-024-08029-0
Kaynak: Bu metin, www.sciencedaily.com adresindeki Pioneering research shows sea life will struggle to survive future global warming başlıklı yazıdan çevrilmiştir. Başlık tarafımızca değiştirilmiştir.
Görsel: British Sub-Aqua Club
