errahların işlerinde ne kadar titiz olduklarını biliyoruz fakat uzaktan yönetilebilen bir ameliyat nasıl olurdu ?
Tıp ve teknoloji bir kez daha kesişti ve uzaktan cerrahi konusunda önemli bir adım atıldı. Çinli cerrah Zhang Xu, Roma’dan Pekin’deki bir hastayı ameliyat etti. Gelişmiş bir robotik sistem ve 5G ağı kullanılarak gerçekleştirilen bu operasyon, tıbbi uygulamalarda mesafe kavramının yeniden düşünülmesine neden oluyor.
Teknolojinin Temelleri: Uzaktan Cerrahinin Tarihi
Uzaktan cerrahi, ilk olarak NASA’nın 1970’lerdeki uzay misyonlarına yönelik çözümler geliştirme çabasıyla gündeme geldi. O dönemde, astronotlara tıbbi müdahale sağlamak amacıyla ilk cerrahi robotlar geliştirildi. Ticari olarak erişilebilir robotik sistemler ise 1980’lerde ortaya çıktı ve “da Vinci” cerrahi sistemi bu alanda en bilinen örneklerden biri haline geldi.
Kaynak: Intuitive
Da vinci Robot
Da Vinci sistemi, cerrahların bir operasyonu 3D görseller eşliğinde yönetmesine ve robotik kollar aracılığıyla hassas müdahaleler yapmasına olanak tanıyor. Bu sistem ayrıca “haptik geri bildirim”(Haptik yunanca “haptikos” kelimesinden türetilmiş ve dokunma duyusuyla ilgili anlamına gelmektedir. Dokunsal geri bildirim teknolojisi, kuvvet, titreşim veya hareket uygulayarak kullanıcıların dokunma ve hareket duyularını uyarmak için mekanik titreşimler ve kuvvetler üreten bir teknoloji) adı verilen bir teknolojiyle cerrahın dokunuş hissini simüle edebiliyor.
5G’nin Getirdiği İmkânlar
Uzaktan cerrahinin en büyük teknik zorluklarından biri sinyal gecikmesi. Bir saniyelik bir gecikme bile ameliyatın başarısını etkileyebilir. Bu son operasyonda, gelişmiş bir 5G ağı kullanıldı ve cerrah ile robotik sistem arasında hiçbir gecikme yaşanmadı. Baş cerrah Zhang Xu, “Ameliyat sırasında bağlantının kesintisiz olması, başarının anahtarı,” diyerek bu teknolojinin önemine dikkat çekti.
Kaynak: Bigumigu
Hava Yardımıyla Dokunma Hissi Veren Haptik Geribildirim
Telecerrahinin Geleceği
Bu operasyonun en dikkat çeken yönlerinden biri, uzaktan cerrahinin ulaşılması güç bölgelerde kullanılabilirliğini göstermesi. Özellikle savaş bölgeleri, afet alanları ve tıbbi hizmetlerin sınırlı olduğu yerlerde bu teknolojinin potansiyel faydaları büyük. Geliştirilen sistemler, hem acil durumlara müdahale etmeyi kolaylaştırabilir hem de belirli uzmanlıkların fiziksel olarak ulaşılamayan alanlara taşınmasını mümkün kılabilir.
Daha İleriye Gitmek
Bu operasyon, telecerrahinin teknik olarak uygulanabilirliğini ve pratik faydalarını ortaya koysa da, bu teknolojinin yaygınlaşması için hâlâ atılması gereken adımlar var. Sistem maliyetleri, altyapı gereksinimleri ve cerrahların bu teknolojilere uyum sağlaması gibi konular, daha fazla araştırma ve geliştirme gerektiriyor.
Sonuç olarak, uzaktan cerrahi artık yalnızca bir hipotezden ibaret değil. Mevcut teknolojinin etkin bir şekilde kullanılmasıyla birlikte, tıbbi müdahalelerin sınırlarını yeniden tanımlama potansiyeline sahip. Ancak bu gelişmelerin, dikkatli bir şekilde değerlendirilmesi ve pratikteki etkilerinin yakından izlenmesi gerekiyor. Her yenilik gibi, uzaktan cerrahi de bilimsel bir dikkat ve tarafsızlıkla ele alınmalı.
Kaynaklar
