Venüs’te yaşam olabileceğine dair umutlar yeni bir araştırmanın ardından azalıyor.
Ellen Phiddian
Nature Astronomy dergisinde yayımlanan bir araştırmada, Venüs’ün tarihi boyunca ne kadar ıslak olduğunu öğrenmek için atmosferindeki su izleri incelendi.
Cambridge Üniversitesi’nde astronomi alanında doktora öğrencisi olan ilk yazar Tereza Constantinou, “Bu on yılın sonunda sondalar gönderene kadar Venüs’ün yaşamı destekleyip desteklemediğinden emin olamayacağız,” dedi. Constantinou’ya göre, “Muhtemelen hiçbir zaman okyanuslara sahip olmadığı göz önüne alındığında, Venüs’ün sıvı su gerektiren Dünya benzeri yaşamı desteklediğini hayal etmek zor.”
Araştırmacılar, bulgularının, ötegezegenlerde yaşam arayışı için de etkileri olduğunu söylüyorlar: Eğer Venüs yaşamı destekleyemediyse, bu diğer yıldızlardaki benzer gezegenlerin de muhtemelen destekleyemeyeceği anlamına geliyor.
Constantinou, “Bize en yakın gezegen olmasına rağmen Venüs ötegezegen bilimi için önemli çünkü yaşanabilir bölgenin hemen kenarında. Venüs, bizimkinden çok farklı bir şekilde evrimleşmiş bir gezegeni keşfetmek için de eşsiz bir fırsat sunuyor,” diyor.
Venüs’te yaşam fikri, 4 yıl önce gökbilimcilerin gezegenin atmosferinde -Dünya’da sadece mikroplar tarafından üretilen- fosfin gazını bulmasıyla ivme kazanmıştı. Ancak Dünya benzeri yaşam için sıvı su da gerekli ve bunun Venüs’te ne kadar olduğu belirsiz.
Venüs’ün bir zamanlar sıvı suya sahip olması mümkündü ancak volkanlar sülfürik asitten oluşan kalın bulutlarla mevcut süper sıcak koşullara yol açan kaçak sera etkisine neden oldu.
Bir başka teori ise Venüs’ün her zaman yaşanmaz düzeyde kuru olduğunu savunuyor. Constantinou, “Bu teorilerin her ikisi de iklim modellerine dayanıyor ancak biz Venüs’ün mevcut atmosferik kimyasına ilişkin gözlemlere dayanarak farklı bir yaklaşım benimsemek istedik,” diyor. “Gezegenin içi ve dışı birbiriyle sürekli kimyasal iletişim halinde olduğundan, Venüs’ün atmosferinin dengede kalması için atmosferden uzaklaşan kimyasalların geri kazanılması gerekiyor.”
Su dahil olmak üzere bu kimyasallar gezegenin yüzeyindeki volkanlardan geri kazanılıyor. Bu, atmosferdeki kimyasalların yok olma hızının geçmişte bu kimyasalların gezegen yüzeyinde ne kadar olduğuna işaret edebileceği anlamına geliyor.
Araştırma ekibi, Venüs atmosferindeki üç volkanik gazın -su, karbondioksit ve karbonil sülfür- tükenme oranlarını tahmin etmek için bilgisayar modellemesi kullandı ve volkanik gazların en fazla %6 oranında su içerdiğini tespit etti. Bu da gezegenin muhtemelen tüm zaman boyunca kuru olduğu anlamına geliyor.
Constantinou, “Venüs’ün bir zamanlar bizimkine çok daha yakın bir gezegen olduğunu bulmayı çok isterdik. Olmadığını öğrenmek bir bakıma üzücü ama nihayetinde araştırmaların yaşamı -en azından bildiğimiz yaşamı- destekleme olasılığı en yüksek olan gezegenlere odaklanması daha yararlı” diyor.
Araştırmacılar, James Webb Uzay Teleskobu için büyük bir hedef olan Venüs benzeri gezegenlerin sıvı su temelli yaşam için “olası adaylar” olduğunu söylüyorlar. Constantinou, “Eğer Venüs geçmişte yaşanabilir bir gezegen idiyse, bu halihazırda bulduğumuz diğer gezegenlerin de yaşanabilir olabileceği anlamına gelmektedir,” diyor. “James Webb Uzay Teleskobu gibi araçlar, Venüs gibi ana yıldızlarına yakın gezegenlerin atmosferlerini en iyi şekilde inceliyor. Ancak Venüs hiçbir zaman yaşanabilir olmadıysa, bu durum başka yerlerdeki Venüs benzeri gezegenleri yaşanabilir koşullar ya da yaşamın kendisi bakımından daha az olası adaylar haline getirmektedir.”
Kaynak: Bu metin, www.cosmosmagazine.com adresindeki Venus has been too dry for life the whole time, finds study başlıklı yazıdan çevrilmiştir.
Görsel: NASA/JPL-Caltech
